Zanim kupisz oliwę możesz się przyjrzeć butelce i etykietce. Tam znajdziesz sporo wskazówek świadczących o dobrej jakości produktu, który jest w środku.
Pisaliśmy o tym w artykule „Co możemy wyczytać z etykietki- czyli jak rozpoznać dobrą jakość przed zakupem?”. Po zakupie możesz się zabawić w hiszpańskiego catadora-czyli testera. Możesz sprawdzić jakość organoleptycznie czyli zapach, smak, kolor i konsystencja. Do dzieła więc!
Zapach
Najlepsze walory zapachowe oliwa uwydatnia w temperaturze ok 30°C. Wlejmy odrobinę oliwy do kieliszka (koniakówki-najlepiej) i podgrzejmy od spodu dłońmi. Dobra oliwa powinna pachnieć zielonym- świeżo wyciśniętym owocem. Pamiętasz jak pachnie świeżo skoszona trawa, albo świeży liść roztarty w dłoni? Tak specyficznie pachnie chlorofil (czyli zielone w trawie, łodydze, owocu czy liściu). Zapach jest bardziej lub mniej intensywny w zależności od odmiany, ale powinien być wyczuwalny. Oczywiście ludzki węch ma to do siebie, że substancje bezpieczne (przyjazne) rozpoznaje i przestaje wyczuwać po około 3-5 sekundach. Jeśli zatem oliwa pachnie przez 5 sekund…to jest to świetny produkt.
Smak
Owoce oliwki są z natury cierpkie i gorzkawe, zatem dobra oliwa nie może być zupełnie łagodna- jak na przykład olej słonecznikowy. Dla wcześnie zbieranych oliwek, a więc tych najlepszych, charakterystyczny jest pikantno-pieprzny posmak. Dobra oliwa, która charakteryzuje się dużą ilością polifenoli (antyutleniaczy) „drapie w migdałki”- to właśnie polifenole dają taki efekt. Jeśli zatem oliwa jest bardzo łagodna brak w niej dobroczynnych właściwości z owoców oliwki, której tak łakniemy.
Profesjonalni catadorzy aby ocenić walory smakowe oliwy biorą do ust porcję oliwy za pomocą głośnego siorbnięcia. Dzięki temu oliwa rozpryskuje się równocześnie po całej jamie ustnej i w tym samym momencie dociera do wszystkich kubków smakowych. Jeśli siorbnięcia nie będzie najpierw poczujemy owocowe smaki a dopiero po chwili pikantne.
Kolor
Kolor oliwy zależy od jej odmiany i nie ma bezpośredniego związku ze smakiem. Spotkać możemy oliwy w kolorze od złocistego, przez żółty po zielonkawe. Kolor zależy od odmiany oliwek i stopnia ich dojrzałości. Uważać należy jednak na pomarańczowo-czerwone refleksy- to sygnał, że oliwa jest zjełczała i nie nadaje się do spożycia.
Konsystencja
Aby sprawdzić jakość oliwy możemy przeprowadzić jeszcze jeden test. Po włożeniu do lodówki prawdziwa oliwa Extra Virgin gęstnieje i staje się mętna, a w bardzo niskich temperaturach nawet zamarznie. Po wyjęciu z lodówki w temperaturze pokojowej powróci do swojej płynnej konsystencji nie tracąc właściwości. Tylko czysta oliwa EVOO zachowa się w ten sposób. Jeśli w butelce będzie oliwa gorszej jakości, bądź mieszanka innych olejów- takiego efektu nie będzie.